Ο ορισμός της αυτογνωσίας περιλαμβάνει την επίγνωση των διαφορετικών πτυχών του Εαυτού, όπως τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της προσωπικότητας, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές. Είναι ένα από τα πρώτα συστατικά της αυτοαντίληψης. Τα πλέον κοινά θετικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα της προσωπικότητας είναι να είναι κανείς ειλικρινής και να αναλαμβάνει την ευθύνη για τις πράξεις και τις αποφάσεις του. Η καλή συνύπαρξη με τους άλλους, η προσαρμοστικότητα και η ευγένεια είναι σπουδαία χαρακτηριστικά γνωρίσματα, όπως και η συμπόνια, η ενσυναίσθηση, η υπομονή, η αφοσίωση, η εμπιστοσύνη, η αισιοδοξία, η αξιοπιστία, η δικαιοσύνη, η διακριτικότητα, ο σεβασμός, αν αναφέρουμε μόνο μερικά από αυτά. Το πλήρως λειτουργικό άτομο είναι μια προσωπικότητα με «ιδανική συναισθηματική υγεία». Γενικώς, ένα τέτοιο άτομο θα είναι ανοιχτό στις εμπειρίες, θα ζει με την αίσθηση του νοήματος και του σκοπού και με εμπιστοσύνη στον εαυτό του και στους άλλους.
Η αυτοαντίληψη λαμβάνει συνεχώς νέες πληροφορίες και εμπειρίες. Τέτοια άτομα έρχονται σε επαφή με τα συναισθήματά τους και κάνουν μια συνειδητή προσπάθεια να εξελιχθούν ως άνθρωποι.
Η αυτογνωσία είναι ένα σημαντικό συστατικό της προσωπικής ανάπτυξης, η οποία είναι χωρίς αμφιβολία μια δια βίου διαδικασία.